Nga Zija Vukaj
Uniteti mes pjesëve dhe së tërës.
Estetika si shkencë na mëson se nuk mund të krijohet një objekt artistik i bukur prej 2, 3, a më shumë pjesësh të shëmtuara. Madje as edhe prej 2, 3 a më shumë pjesësh të bukura që nuk kanë lidhje kohezive apo organike. Pra, nuk mund të dalë diçka e bukur nga një kokë e bukur gruaje, vendosur mbi një trup të bukur kali, mbi dy këmbë të bukura dhie.
Së dyti, si adhurues jo thjesht deklarativ as konjuktural i qytetit tim, yshtem të them se ngritja e objekteve kulturore duhet t’i shërbejë të sotmes dhe të ardhmes së brezave. Si rrjedhim, çdo objekt, bust, memorial, obelisk etj., duhet t’i nënshtrohet filtrit të një komisioni ekspertësh, që të jenë jashtë çdo influence ekstrakulturore ose jashtëkulturore.
A ka të tillë individë qyteti ynë? Duhet të ketë. A duhen thirrur e pyetur? Them se po. Ndryshe do të takohemi në mëngjes me obelisqe të çuditshme, që janë ngjizur gjatë natës nëpër mendje artistësh “me famë botërore” dhe do të vazhdojmë të bashkëjetojmë e të ndajmë hapësirat tona të gjelbra me tonelatat e oksidit të hekurit në formë tubash shatërvanësh apo “luledelesh” gjigante prej hekuri në mes të lulishes në formë dinozaurësh apo tiranozaurësh.
Do të jetojmë realitetin e skicës së Migjenit “Të korrunat”, kur fshatarët, të ngazëllyer e plot gaz në shpirt shkojnë të korrin grurin, për të cilin ishin sfilitur gjithë vitin; por befasohen e lebetiten kur gjejnë aty topa lufte, arën e gruri mbushur në hekur; dhe thonê: “Ne, këtë farë nuk e patëm mbjellë.”
Mandej, pse u dashka të jenë kaq KRIPTO dhe okulte (të fshehta) obelisqet e sodit- si puna e ujqërve urbanê të rotondos së Koplikut? Pse duhet ndërhyrja e ndonjë “artisti” me pushtet, t’i shpjegojë popDHit domethënien e kësaj vepre të artit figurativ. Sa për qind e popullit i kupton këto “kryevepra” pa ndërhyrjen e interpretit (përkthyesit)?
